Αφαίρεση ιού Spora (Οδηγίες Αφαίρεσης) - ενημερώθηκε Αυγ 2017

Τι είναι το Ιός Spora ransomware?

Ο ιός Spora ransomware επεκτείνει την καμπάνια διαδικτυακής εξάπλωσης

Ο ιός Spora έχει αποκτήσει πολύ κακή φήμη σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε που ολοένα και περισσότεροι ειδικοί σε θέματα διαδικτυακής ασφάλειας συστημάτων χαρακτηρίζουν τον ιό ως τον νέο “big player”.

Σύμφωνα με τις τελευταίες εκτιμήσεις, αποτελεί αναβαθμισμένο παρακλάδι του επικίνδυνου ιού ransomware CryLocker. Μάλιστα, οι malware ειδικοί τον χαρακτηρίζουν επίσης ως τον “πλέον προηγμένο και περίπλοκο ιό ransomware που κυκλοφόρησε έως τώρα.”

Πρωτο-ανακαλύφθηκε στις 10 Ιανουαρίου. Ο ιός Spora ransomware φαίνεται πως ειναι Trojan κρυπτογράφησης αρχείων. Ξεκίνησε να επικοινωνεί με τους χρήστες-θύματα μόνο στα Ρωσικά. Ωστόσο, μετά από αρκετές εβδομάδες κυκλοφορίας, άρχισε να επεκτείνεται σε όλο τον παγκόσμιο ιστό. Ενεργοποιείται με τη βοήθεια του αρχείου close.js .

Αν και τα αρχεία JavaScript αποτελούν ιδιαιτέρως δημοφιλή εργαλεία hackers, ωστόσο το συγκεκριμένο κακόβουλο πρόγραμμα χρησιμοποιεί ένα τελείως διαφορετικό, και ιδιαιτέρως περίπλοκο, αλγόριθμο κρυπτογράφησης αρχείων. Απ' ό,τι φαίνεται, ο ιός δημιουργεί περιεχόμενο .KEY file μέσω ενός RSA key, και με τη χρήση ενός νέας γενιάς AES key. Επιπρόσθετα, κρυπτογραφεί το AES key με public key που εισάγεται στο εκτελέσιμο αρχείο του ιού. Κατόπιν, κάνει αποθήκευση σε .KEY.

Η ρουτίνα της κρυπτογράφησης αρχείων αυτού του malware δε φαίνεται τόσο περίπλοκη: τα αρχεία κρυπτογραφούνται με τη χρήση AES key που έχει κρυπτογραφηθεί από RSA αλγόριθμο κρυπτογράφησης. (δυστυχώς, η ολοκληρωτική αφαίρεση του ιού Spora ransomware είναι μια εξαιρετικά περίπλοκη διαδικασία).

Πρόσφατα, οι κυβερνο-εγκληματίες πίσω από αυτό τον πολύ επικίνδυνο ιό ransomware, άρχισαν να εφαρμόζουν μια νέα καμπάνια για τη διαδικτυακή του εξάπλωση – τις διαφημίσεις “The HoeflerText font wasn't found“. Κατόπιν ερευνών και δοκιμών, φτάσαμε στο συμπέρασμα ότι ο ιός, τουλάχιστον σε πρώτη φάση, στοχεύει 23 επεκτάσεις αρχείων:

.backup, .xlsx, .docx, .rtf, .dwg, .cdr, .cd, .mdb, .1cd, .odt, .pdf, .psd, .dbf, .doc, .sqlite, .accdb, .jpg, .jpeg, .tiff, .zip, .rar, .7z, .xls.

Τα αρχεία που έχουν αυτές τις επεκτάσεις κρυπτογραφούνται με μακρύ κλειδί κρυπτογράφησης (public key). Παράλληλα, το ιδιωτικό κλειδί κρυπτογράφησης (private key) αποστέλλεται στους απομακρυσμένους servers των κυβερνο-εγκληματιών και μένουν εκεί έως ότου ο χρήστης-θύμα προβεί σε πληρωμή των απαιτούμενων λύτρων.

Οδηγίες σχετικά με την πληρωμή των λύτρων παρέχονται στο σημείωμα λύτρων (ransom note) το οποίο αποθηκεύεται συνήθως στο desktop. Οι οδηγίες ανακατευθύνουν το χρήστη-θύμα στην επίσημη ιστοσελίδα πληρωμών των λύτρων του ιού Spora. Είναι αξιοθαύμαστο το γεγονός το πόσο καλά οργανωμένη είναι η σελίδα πληρωμών λύτρων, αλλά και πόσο εξαιρετική υποστήριξη παρέχουν οι κυβερνο-εγκληματίες ώστε ο χρήστης-θύμα να ολοκληρώσει χωρίς προβλήματα την πληρωμή των λύτρων.

Αξίζει να σημειωθεί ότι ο αριθμός των sites που χρησιμοποιούνται για την πληρωμή των λύτρων έχει εκτοξευτεί και φτάνει ήδη τα 10, συμπ. των spora[.]bz, spora[.]one, spora[.]hk, κλπ.

Το site πληρωμών διαφέρει από τα websites που συνήθως χρησιμοποιούν οι ιοί ransomware. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, παρέχεται πλήθος επιλογών στο χρήστη-θύμα, όπως πχ. η αφαίρεση του ιού Spora virus έναντι $20, επαναφορά αρχείων έναντι $30, ακόμα και απόκτηση προστασίας από κακόβουλες κυβερνο-επιθέσεις έναντι $50. Το πλήρες πακέτο επαναφοράς προσφέρεται έναντι $79.

Αξίζει να σημειωθεί ότι υπάρχουν αυξομειώσεις στο ύψος των λύτρων, αναλόγως του συστήματος-στόχου. Πάντως, σε γενικές γραμμές, όλες αυτές οι επιλογές προσδίδουν ένα τελείως νέο χαρακτήρα στον όρο “freemium”.

Εώς τώρα, είχαμε περιπτώσεις, ακόμα και πρωτοκλασάτων ιών ransomware, όπως πχ. ο ιός Cerber ransomware, που για να αυξήσουν τις πιθανότητες να πείσουν τον χρήστη-θύμα να πληρώσει τα λύτρα, προσφέρουν την επιλογή στον χρήστη-θύμα να αποκρυπτογραφήσει 1-2 μικρά κρυπτογραφημένα αρχεία ώστε να δει ότι πληρώνοντας τα λύτρα θα μπορέσει να αποκρυπτογραφήσει και όλα τα υπόλοιπα αρχεία που μολύνθηκαν από τον ιό ransomware. Όμως, ο συγκεκριμένος ιός ransomware έχει πάει τις επιλογές σε άλλο επίπεδο. Προσφέρει τη δυνατότητα στον χρήστη-θύμα να 'σπάσει' τα λύτρα σε διαφορετικά είδη υπηρεσιών.

Οι δημιουργοί του ιού δέχονται πληρωμές μόνο σε BitCoins. Στις 16 Ιανουαρίου, το website πληρωμών αναβαθμίστηκε και προστέθηκε ενότητα “Help”. Επίσης, έχει δημόσιο παράθυρο επικοινωνίας, πίνακα με συναλλαγές που έχουν ολοκληρωθεί, κι άλλες λεπτομέρειες που κάνουν τη διεπιφάνεια χρήστη ιδιαιτέρως φιλική.

Ωστόσο, δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ότι πρόκειται για malware που σε καμιά περίπτωση δεν έχει φιλικές προθέσεις, καθώς ο στόχος του είναι τραβήξει χρήματα από τον χρήστη-θύμα. Για να λάβουν το κλειδί αποκρυπτογράφησης (decryption key), ζητείται από τα θύματα να πληρώσουν τα λύτρα και να στείλουν το αρχείο .KEY μέσω του site πληρωμών.

Στην περίπτωση που διαπιστώσεις ότι το σύστημα του υπολογιστή σου έχει μολυνθεί από το συγκεκριμένο ιό ransomware, σε συμβουλεύουμε να προβείς άμεσα σε ολοκληρωτική αφαίρεσή του! Για την ολοκληρωτική αφαίρεση του ιού Spora ransomware, προτείνουμε τη χρήση πλήρως ενημερωμένου κι αξιόπιστου λογισμικού ασφάλειας, όπως πχ. τα εξαίρετα και πολυδοκιμασμένα FortectIntego και SpyHunter 5Combo Cleaner.

Άλλες εκδόσεις του malware

Ιός Spora 2.0 ransomware. Σύντομα, μετά την κυκλοφορία της αρχικής έκδοσης αυτού του επικίνδυνου ιού ransomware, οι δημιουργοί του κυκλοφόρησαν νέα έκδοση. Εφάρμοσαν μια πιο περίπλοκη και πιο παραπλανητική καμπάνια ώστε να επεκτείνουν περαιτέρω τη διαδικτυακή εξάπλωση του ιού.

Το κακόβουλο EITest code ανακατευθύνει τους ανυποψίαστους χρήστες προς ιστότοπο που είναι μολυσμένος με exploit kit. Μόλις ο ανυποψίαστος χρήστης μπει σε αυτό τον κακόβουλο ιστότοπο, όλη η οθόνη θα μεταμορφωθεί σε ένα τεράστιο μωσαϊκό διάφορων source codes. Κατόπιν, εμφανίζεται το μήνυμα “The HoeflerText font wasn't found”. Έτσι, εμφανίζεται ένα μήνυμα που παροτρύνει τον χρήστη να ενεργοποιήσει ένα ειδικό Chrome Font Pack.

Δυστυχώς, με το click του, ο χρήστης θα δώσει έγκριση για την λήψη κι εγκατάσταση του επικίνδυνου ιού ransomware Spora 2.0. Ο φάκελος που εμπεριέχει τον ιό είναι διπλο-ζιπαρισμένος. Μόλις εγκατασταθεί ο ιός, πιάνει άμεσα δουλειά κρυπτογραφώντας όλα τα αρχεία που θα εντοπίσει αποθηκευμένα στο σύστημα-στόχο και περιλαμβάνονται στην λίστα-στόχων του.

Μόλις ολοκληρωθεί η διαδικασία της κρυπτογράφησης, οι δημιουργοί του ιού ransomware απαιτούν από τον χρήστη-θύμα 2000 USD ως λύτρα απελευθέρωσης των αρχείων που κρυπτογράφησε ο ιός. Παρά την φιλική διεπιφάνεια χρήστη του ιστότοπου πληρωμής των λύτρων, δεν υπάρχουν επιβεβαιωμένες αναφορές κατά πόσον οι χρήστες που πλήρωσαν κατάφεραν ή όχι να ανακτήσουν πλήρως τα κρυπτογραφημένα αρχεία τους.

Πώς καταφέρνει και διεισδύει σε συστήματα υπολογιστών ο ιός Spora?

Μια από τις κυριότερες καμπάνιες διαδικτυακής εξάπλωσης του ιού Spora ransomware βασίζεται σε μολυσμένα emails που εμπεριέχουν μολυσμένα HTA αρχεία. Αυτά τα κακόβουλα αρχεία έχουν διπλές επεκτάσεις, πχ. PDF.HTA. Ωστόσο, η πραγματική επέκταση δεν φανερώνεται στον χρήστη, ο οποίος πιστεύει ότι κατεβάζει ένα κοινότυπο αρχείο, πχ. τύπου .DOC.

Το αρχείο τύπου HTA αποτελεί τύπο εκτελέσιμου HTML αρχείου. Έτσι, μόλις ο χρήστης-θύμα το ανοίξει, αυτό κατεβάζει close.js JavaScript αρχείο προς τον φάκελο συστήματος %Temp%. Μόλις γίνει αυτό, ο ιός ενεργοποιείται μέσω της εξαγωγής εκτελέσιμου αρχείου και ανοίγματός του.

Αυτό το εκτελέσιμο αρχείο είναι το αρχείο που φέρει μεγάλο μερίδιο ευθύνης όσον αφορά τη διαδικασία κρυπτογράφησης των αρχείων του συστήματος-στόχου. Παράλληλα, το ΗTA αρχείο ανοίγει ένα αρχείο DOCX όπου εμφανίζεται προειδοποίηση σφάλματος μέσω της οποίας γνωστοποιείται στον χρήστη ότι το αρχείο δε μπορεί να ανοιχθεί. Όσο ο χρήστης διαβάζει την προειδοποίηση σφάλματος, ο ιός ransomware κρυπτογραφεί στο παρασκήνιο τα αρχεία του συστήματος. Το Malspam είναι προς το παρόν η κύρια τεχνική διαδικτυακής εξάπλωσης του ιού Spora.

Στις αρχές, όταν ο ιός επικοινωνούσε μόνο στα Ρώσικα, τα παραπλανητικά emails είχαν τίτλους, όπως οι παρακάτω: Скан-копия _ 10 января 2017г. Составлено и подписано главным бухгалтером. Экспорт из 1С.a01e743_рdf.hta. (Στα Αγγλικά θα ήταν : “The copy of scan _ 10 Jan 2017. Written and signed by the chief accountant”). Ωστόσο, πλέον θα πρέπει να λαμβάνεται σοβαρά υπόψιν ότι ο ιός, όπως άλλωστε και οι περισσότεροι ιοί ransomware, αλλάζει και εξελίσσεται ταχύτατα. Σίγουρα, ακόμα και ο τίτλος των spam emails θα αλλάζει.

Φυσικά, τα spam emails αποτελούν μόνο ένα ελάχιστο κομμάτι από τις δεκάδες εναλλακτικές που μπορεί κάποια στιγμή να εφαρμόσουν οι δημιουργοί αυτού του επικίνδυνου ιού ransomware ώστε αυτός να εξαπλωθεί διαδικτυακά σε ακόμα μεγαλύτερη κλίμακα, όπως πχ. exploit kits, Trojans, phishing websites, κτλ.

Για αυτό τον λόγο, η συμβουλή μας είναι ότι οι διαδικτυακές περιηγήσεις, καθώς και οι λήψεις/εγκαταστάσεις προγραμμάτων θα πρέπει να γίνονται πάντα με πολύ προσοχή και επιφύλαξη. Το κυριότερο. Αν επιθυμείς να κατεβάσεις προγράμματα/εφαρμογές, συνιστούμε να επιλέγεις να τα κατεβάζεις μόνο από τις επίσημες ιστοσελίδες τους. Συμβουλεύουμε την αποφυγή κατεβάσματος 'σπασμένων' προγραμμάτων ή πειρατικών εκδόσεών τους, πόσο μάλλον όταν οι λήψεις γίνονται μέσω άγνωστων / ύποπτων ιστότοπων τρίτων.

Οδηγίες για την ολοκληρωτική αφαίρεση του ιού Spora ransomware

Ο πλεόν αποτελεσματικός κι εύκολος τρόπος για την ολοκληρωτική αφαίρεση του ιού Spora virus είναι με τη χρήση ενός πλήρως ενημερωμένου κι αξιόπιστου anti-malware, όπως πχ. το εξαίρετο και πολυδοκιμασμένο FortectIntego το οποίο και προτείνουμε για δύσκολες και περίπλοκες καταστάσεις, όπως η συγκεκριμένη. Μπορείς να μάθεις περισσότερες πληροφορίες / αξιολογήσεις και για άλλα λογισμικά ασφάλειας που προτείνουμε, στην Ενότητα Λογισμικό (Software).

Συνοψίζοντας, δεν θα πρέπει να ξεχνάς ότι ο ιός Spora είναι ένας από τους πλέον προηγμένους και καταστροφικούς ιούς ransomware. Μπορεί ακόμα και να μπλοκάρει την εγκατάσταση ή ορθή λειτουργία πολλών λογισμικών ασφάλειας anti-malware ή antivirus.

Στην περίπτωση που αντιμετωπίσεις πρόβλημα με το λογισμικό ασφάλειας που έχεις, συνιστούμε την επανεκκίνηση του υπολογιστή σε Ασφαλή Λειτουργία με Δικτύωση (Safe Mode with Networking) και μετά την εγκατάσταση ή ενεργοποίηση λειτουργίας του λογισμικού ασφάλειας. Εάν και αυτός ο τρόπος δεν έχει αποτέλεσμα, τότε συνέχισε με την προσπάθεια αφαίρεσης του ιού Spora με τη μέθοδο Επαναφοράς Συστήματος (System Restore).